عهد نامه به زبان تركي بين دولت قاجار و كشورهاي فرانسه و ايتاليا

"حسن راشدی" نین اؤزل وئبلاگی ح.راشدی نین تورکجه و فارسجا مقاله لری و بعضی یازی و خبرلر

	عهد نامه به زبان تركي بين دولت قاجار و ..
عهد نامه به زبان تركي بين دولت قاجار و كشورهاي فرانسه و ايتاليا مهران بهاري معاهده فين كن اشتاين در چهارم مي سال ١٨٠٧ ميلادي (٢٥ صفر ١٢٢٢ قمري، ١١٨٦ شمسي) در اردوي نظامي امپراتور فرانسه در فين كن اشتاين (پروسيا-شرق لهستان) منعقد شده است. اين عهدنامه كه در ١٦ ماده تنظيم گرديده منجر به ايجاد اتحادي دفاعي بين امپراتور فرانسه ناپلئون (١٧٦٩-١٨٢١) و پادشاه دولت تركي آزربايجاني قاجار فتحعليشاه (١٧٧١-١٨٣٤) شد. يكي از مهمترين نتايج امضا اين عهدنامه ايجاد ارتش مدرن دولت تركي آزربايجاني قاجار بود. فتحعليشاه بعد از آن كه عهد نامه فين كن اشتاين را امضاء كرد، عسگر خان افشار ارومي، دولتمرد ... آزربايجاني را به نمايندگي سياسي دولت ...قاجار به دربار ناپلئون امپراتور فرانسه فرستاد ............................................ لازم به توضيح است بازنويسي متن اين عهد نامه نه بر اساس متن فونتيكي كه آقاي مهران بهاري آورده بود بلكه بخاطر راحت خوانده شدن ، بر اساس شيوه نوشتاري مطبوعات كنوني آذربايجان جنوبي آورده شد: فين كن ايشتاين آنلاشماسي : ---------------------------------- فيرانسا ايمپراتورو و ايتاليا پادشاهي جنابلاري و ايران شاهي سعاد‌تگاه جنابلا‌ري اتحاد عهدنامه سي ايله محبتين بنالاريني مثبوت ائتمه‌سينه خواهيش ائديب، بناء ن عليه رخصت كاميله ايله رخصتگزارلاري تعيين ائديب. يعني: -فيرانسا ايمپراتورو و ايتاليا پادشاهي طر‌فيند‌ن دؤلتين وزيري و سركاتيبي اعظ‌م، چلنك- همايون ايله و باوير و باد دؤلت لري نيشانلاري ايله مشر‌ف اولان موسيو رئ هوك بئرنار ماره نام مامور؛ -و ايران شاهي صاحيبي دستگاه و سعاد‌تگاه طر‌فلريند‌ن سفير بي نظير عالي جاه و رفعتگاه ميرزا محمد رضا خان قزوين شهرينين ناظيري و محمد علي ميرزا حضر‌تلري نين وزيري و مشار اليها رخصتنامه‌لريني تبديل ائيله‌ديكد‌ن سونرا ادنا.دا مشروح اولان ماده‌لري ربط ائتميشلر: ماده ١ فيرانسا ايمپراتورو و ايتاليا پادشاهي جنابلاري و ايران شاهي سعاد‌تلري مابئينينده صلح و محب‌ت و اتحاد انشاآللاه تعالي مستدام اولسون. ماده ٢ فيرانسا ايمپراتورو و ايتاليا پادشاهي جنابلاري ايران شاهي جنابلاري نين دؤلتينده اولان مولك لرين حراستينه كفيلدير. ماده ٣ گورجوستان اقليمي نين حلالآً ايران شاهي نين مولكو اولدوغونو فيرانسا ايمپراتورو و ايتاليا پادشاهينا مشخص و معلومدور. ماده ٤ فيرانسه ايمپراتورو و ايتاليا پادشاهي روسيه دؤلتيني گورجوستاندان اخراجا و بوتون ايران خاكيندان اخراج و تركينه مجبور ائيله‌مه‌لري اوچون و مستقبل عهدنامه‌ده ايشبو شرطين مخصوص تضميني اوچون تماما و كلاً جهد ائده‌ر‌م دئيه، تعهد ائيله‌يير چونكو بو ماده دايماً ايمپراتور مشارايله جنابلاري نين دؤلت ايشلرينده و عالي همّتينده‌دير ماده ٥ فيرانسا ايمپراتورو و ايتاليا پادشاهي طر‌فلريند‌ن بير سفير - روخصتگزار- متعيين، ايران شاهي نين در- سعاد‌تينده مقيم اولسون. ماده ٦ ايران پادشاهي جنابلاري نين پياده عساگيريني و توپلاريني و قالالاريني فرنگ معرفتي اوزره تعليم و ترتيبينه اشتياقيني بيلديريب، فيرانسا ايمپراتورو و ايتاليا پادشاه جنابلاري بونا بناءن توپ- سفريه و حربلي توفنگ شاه طر‌فينده لازيم اولان نه قد‌ر مطلوب اولورسا ارسالينا تعهد ائيله‌يير؛ و بو سيلاحلارين قيمتي فر‌نگيستان قيمتيله مدفوع اولونا. ماده ٧ ايران دؤلتي نين قالالاريني فر‌نگ عاد‌تي اوزره تحصين و توپخانالاريني ترتيب و پياده عسكريني تعليم ائتمك اوچون توپچو و مهندس و تعليمچي معتبر اوفيسياللاريندان ايران پادشاهي جنابلارينا نه مقدار مناسيب گؤره‌رلرسه ارسال ائتمه‌سينه فيرانسا ايمپراتورو و ايتاليا پادشاهي تعهد ائد‌ر. ماده ٨ ايران پادشاهي كندي طر‌فيند‌ن اينگيلتره‌ ايله هر وجهيله مكاتبه و مراسله ني قطع ائيله‌مه‌سينه؛ و حالاً مذكور طايفه‌يه سفر آچماسينا و دوشمنليك اوزره حر‌كت ائتمه‌سينه تعهد ائيله‌ييب. بناءن عليه مرسول اولان شاهين سفيري روجوعونا امر اولونا. اينگيليز كونپانياسي طر‌فيند‌ن ايراندا و بند‌رلرينده مقيم اولان باليوسلاري و ساير وكلاسي اقامتلريند‌ن في الحال مردود اولا. و اينگيليز ماللاري و متاعلاريني ضبط ائتمه‌سينه و تجار‌تلري براّ و بحر‌ن قطع ائتمه‌سينه پادشاهانه فرمان اولونا. و بو سفرين وقتينده اينگيلتره طر‌فيند‌ن سفار‌ت اوچون و يا خود ديگر بهانه سيله گله‌ني مردود اولا. ماده ٩ في المستقبل اگر روسيه و اينگيليز دؤلتلري ايران و فيرانسا دؤلتلري اوزه‌رينه اتفاق ائده‌رلر ايسه، فيرانسا و ايران دؤلتلري دخي اتفاق و اتحاد اوزره اولسونلار. ايشبو ايكي دؤلتلرين بيريسي نين طر‌فيند‌ن عداو‌ت ظهور ائده‌رسه، اول بيرينه رسماّ خبر و دئندييي گيبي دوشمن اوزه‌رينه حر‌كت اولونا. او اثنادا اعلا ماده‌ده شرح اولونان وجهيله عمل اولونا. ماده ١٠ ايران پادشاهي اغوان ‌‌‌‍‍[افغان] طايفه‌سيله و ساير قندهار طايفه‌لري ايله اتفاق ائديب و مملكتلريند‌ن عبوري مشخص اولدوغوندا هندوستاندا اينگيليزين يدينده اولان مملكتلري تسخير ائتمك اوچون اينگيليز اوزه‌رينه تمشييه-يي عساگير اولونا. ماده ١١ اگر فيرانسيزلارين بير دونانماسي ايران درياسيندا و ايران بند‌رلرينده ظهور ائد‌رسه، اقتضا اوزره اولان تسهيلات و معاونت و محبت- كاميله ايله مقبول اولسون. ماده ١٢ هندوستانداكي اينگيليز مملكتلرينه هجوم ائتمك اوچون قارادان بير لشكر ايرسال ائتمه‌سي فيرانسا ايمپراتورونون نيّت لرينده ايسه، اتحاد اوزره ايران پادشاهي لشكر- مذكوري كندي توپراغيندان عبوري وئرسين. ولاكين اؤيله اثنادا مقد‌ماً ايكي دؤلتلر مابئينينده مخصوص عهدنامه مربوط اولونوب و مذكور عهدنامه‌ده نه راهيني متوجه اولاجاقلاري و نه وجه ايله ذخاير و مراحيلات اوچون تداروك گؤرونه‌جكلري و نه ميقدار ايران عسكريند‌ن برابر ارسالين ايران دؤلتينه مناسيب اولاجاقلاري بو مذكور عهدنامه‌ده تفصيلاً مشروح اولسون. ماده ١٣ بوندان اعلاكي مادّه‌لرين موجيبينجه، ياخود دونانمالارا و ياخود عسكرلره هر شئي كي وئره‌رلرسه، ايران اهلينه گيبي قيمتي و باهاسي ايله وئريلسين. ماده ١٤ بوندان اعلا اونونجو مادده‌سينده مذكور اولان شرطلري فيرانسا دؤلتينه مشخص اولسون. بناً عليه نه اينگيلتره و نه روسيا دؤلتلرينه ايشبو شرطلر هئچ بير يئرده مربوط اولماسين. ماده ١٥ تجارين امورلاري اوچون و دؤلتين انتفاعي اوچون تجار‌ته متعلّق بير عهدنامه تهراندا مربوط اولسون. ماده ١٦ انشاآللاه تعالي ايشبو عهدنامه-يي همايونون رضانامه‌لري ايشبو تاريخ دؤرت آيدان سونرا تهراندا تبديل اولونا. محرراً ايمپراتور- اعظمين اوردوسوندا فنكستن نام في صفر ١٢٢2 [ امضا و مؤهور يئرلري ] مشخصات منبع: The collections of the Museum of the History of France - AE/III/54/b - Great record documents the history of France; Anthology No record 03,700 Museum Fund Series iron chest and Museum, Museum of foreign documents Cote AE/III/54/a Quote original AF / IV / 1702/1er folder / parts 1 and 2 1807/05/04 Document dates + یازیلمیشدیر چهارشنبه 20 بهمن1389ساعت 5:17 بعد از ظهر توسط ح.راشدی | نظر وئرینیز